Ο Μέγας Αθανάσιος, πρωταγωνιστής της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου

Ο Μέγας Αθανάσιος, πρωταγωνιστής της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου

Ο Μέγας Αθανάσιος

Πρωταγωνιστής κατά της παναίρεσης του Αρείου απέβη ο Μέγας Αθανάσιος. Ο Άγιος Αθανάσιος αγωνίστηκε, για την προάσπιση της αληθινής εκκλησιαστικής - αγιοπνευματικής εμπειρίας, την οποία ο Άρειος πολεμούσε ποικιλοτρόπως. Μεταξύ άλλων, ο Άγιος Αθανάσιος συνέγραψε κείμενα, όπως το Κατά Ειδώλων και το Περί Ενανθρωπήσεως του Λόγου. Σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες ο Αθανάσιος το 325, νεαρός τότε, συνόδευσε τον Πατριάρχη Αλέξανδρο στη Νίκαια της Βιθυνίας, όπου θα γινόταν η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος.

Η Αγία αυτή Σύνοδος ασχολήθηκε με τα δυσσεβή και βλάσφημα λόγια του αιρετικού Αρείου...

ο οποίος υποστήριζε ότι ο Χριστός δεν είναι ο Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού δημιουργηθέν εν χρόνω, και επομένως, όπως όλα τα κτίσματα, έχει αρχή και τέλος. Άρα, ο Χριστός δεν μπορεί να σώσει τον άνθρωπο, αφού μόνο ο Θεός έχει αυτή τη δυνατότητα. Η εν λόγω αίρεση συνόψιζε όλα σχεδόν τα μέχρι τότε αντιτριαδικά ρεύματα. Σ’ αυτή την θέση κατέληξε ο Άρειος στην προσπάθειά του να διασφαλίσει, στη διδασκαλία του, τη Μοναρχία του Θεού Πατέρα, ουσιαστικά της Μονάδας. Λόγω των θεολογικών του προϋποθέσεων, λοιπόν, κατασκεύασε μία θεωρία, συμπλέκοντας ένα άτεγκτο μονοθεϊσμό με ένα συγκαλυμμένο πολυθεϊσμό και παράλληλα εισήγαγε μέσα στην Αγία Τριάδα τη χρονικότητα και τη λογικοκρατία. Μοιραία, ισχυριζόταν ότι μόνο ο Θεός Πατέρας είναι κατά φύση Θεός και άκτιστος, ενώ ο Υιός είναι μεν Θεός, αλλά κτιστός και κατά χάρη.

Γνωρίζουμε, όμως, από την εκκλησιαστική ζωή, ότι ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός και σαρκώθηκε για να σώσει και να θεώσει τον άνθρωπο. Ο Αθανάσιος με τον πλούσιο λόγο του, διατύπωσε με σαφήνεια αυτήν την πραγματικότητα την οποία οι αιρετικοί, με πρωτοπαλλίκαρο τον Άρειο, διέστρεφαν. Ο Χριστός δεν είναι κτίσμα, αλλά ο φυσικός Υιός και Λόγος του Θεού. Τούτο ακριβώς συνιστά τη διαφορά αυτού από τα κτίσματα, γιατί αυτά δεν είναι γέννημα της άκτιστης φύσης του Πατρός, αλλά καρποί των ακτίστων ενεργειών του. Ο Υιός είναι η ζώσα Βουλή του Θεού Πατέρα, Άναρχος όπως ο Πατέρας, και ομοούσιος, τόσο με τον Πατέρα, όσο και με το Άγιο Πνεύμα.

Απόσπασμα από το Αειμνημόνευτες μορφές της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου